Herkennen van (dreigende) pathologie en trauma van de bovenste luchtweg

De bovenste luchtwegen bestaan uit neus en neusholte (nasopharynx), mondholte, keelholte (oropharynx) en larynx. De voorhoofdsholten (sinussen) maken eveneens deel uit van de luchtweg. Deze ontwikkelen zich op jonge kinderleeftijd.

De belangrijkste functies van deze onderdelen van de bovenste luchtweg zijn: verwarmen, bevochtigen en reinigen van de inademingslucht.

Oorzaken van hoge luchtwegobstructie kunnen zeer uiteenlopend zijn. Ze kunnen te maken hebben met de aanleg van diverse structuren in de neus-, mond- en keelholte, en het strottenhoofd, maar ook met bepaalde ziekten, trauma of het in de mond stoppen van speelgoed of andere voorwerpen kan leiden tot een acute gedeeltelijke of volledige obstructie van de hoge luchtweg.

Om een goed beeld te verkrijgen, is van belang:

• De algehele presentatie van het kind. Huilt/praat het kind?
• Het ‘verhaal’ (gegevensoverdracht/heteroanamnese)
• De klinische toestand van het kind (observeer door te ‘kijken – luisteren – voelen’)

Bepaalde tekenen kunnen de zorgverlener attenderen op (potentiële) bedreigingen van de hoge luchtweg of symptomen van een al geobstrueerde hoge luchtweg, zoals:

• Bewustzijnsdaling tot bewusteloosheid;
• Cyanose;
• Geen volume, terwijl het kind wil huilen/spreken/de mond beweegt;
• (Inspiratoire) Stridor, heesheid, blafhoest;
• Tekenen van trauma van het aangezicht, de hals en/of de nek;
• Aanwezigheid van secreet in mond-/keelholte en/of de neus;
• Zwelling van tong, slijmvliezen of tonsillen;
• Speekselvloed/kwijlen/niet of moeilijk kunnen slikken;
• Aanwezigheid van een corpus alienum;
• Verschroeide neusharen of blaarvorming op de lippen.

Het is belangrijk dat bij kinderen met een acuut bedreigde luchtweg opwinding en stress zoveel als mogelijk vermeden wordt, omdat ten gevolge van stress de situatie extreem kan verslechteren en een gedeeltelijke obstructie snel kan veranderen in een totale obstructie. Elke handeling vergt een zorgvuldige afweging en de medewerking van ouders is essentieel!