Wat is palliatieve zorg
Palliatieve zorg is multidimensionele zorg waarbij kwaliteit van leven centraal staat. Met multidimensionele zorg wordt bedoeld dat er aandacht is voor de lichamelijke, psychische, sociale en existentiële dimensies. Kenmerkend hierin is het bieden van zorg aan de patiënt én diens naasten, zowel tijdens de ziekte als nadat de patiënt overleden is (de nazorg). De waarden, wensen en behoeften van de patiënt en diens naasten vormen het uitgangspunt van de te verlenen zorg. In gezamenlijk overleg wordt informatie uitgewisseld en een plan voor de best passende behandeling en zorg opgesteld (shared decision making/gezamenlijke besluitvorming/samen beslissen).
Palliatieve zorg is niet hetzelfde als terminale zorg. Er wordt van terminale zorg gesproken wanneer het overlijden op korte termijn zal plaatsvinden (ongeveer 3 maanden of korter). Bij palliatieve zorg gaat het over een periode van mogelijk enkele jaren waarin de patiënt niet meer kan genezen van de ziekte en als gevolg daarvan zal overlijden. Voorts richt de zorg bij palliatieve zorg zich op maximale kwaliteit van leven van de patiënt en diens naasten, terwijl deze zich bij terminale zorg richt op de kwaliteit van sterven.
Het zorgmodel palliatieve zorg (Lynn & Adamson, 2003) heeft ertoe geleid dat binnen de palliatieve fase behandeling en zorg serieus moeten worden opgepakt. Binnen de palliatieve fase kunnen vier stadia onderscheiden worden:
- Ziektegerichte palliatie met als doel het terugdringen van ziekte (uitkomstmaten levensduur en kwaliteit van leven;
- Symptoomgerichte palliatie met als doel preventie en behandeling van symptomen (uitkomstmaat kwaliteit van leven), ook wel de stabiele fase genoemd;
- Palliatie in de stervensfase met als doel waardig sterven op gewenste locatie (uitkomstmaten kwaliteit van leven en kwaliteit van sterven);
- Nazorg.
© PZNL, 07-05-2019
Palliatieve zorg wordt vormgegeven door het interprofessionele team bestaande uit zowel formele zorgverleners en informele zorgverleners als naasten en vrijwilligers. Voorts is er over het algemeen sprake van de ‘centrale zorgverlener’. Deze is het eerste aanspreekpunt voor de patiënt en diens naasten en voor andere zorgverleners. In een zorginstelling ligt deze centrale rol vaak bij de hoofdbehandelaar, binnen de eerstelijns zorg ligt deze rol bij bijvoorbeeld de huisarts of de wijkverpleegkundige.